Ο πολυγραφότατος Βασίλης Τζανακάρης μας προσφέρει άλλο ένα βιβλίο που αναφέρεται σε ιστορικό πρόσωπο που έδρασε στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα τον διαβόητο ληστή Φώτη Γιαγκούλα. Πρόκειται για ένα επικό χρονικό 600 σελίδων μέσα από τις οποίες ο βραβευμένος με το Κρατικό βραβείο 2008 συγγραφέας, ανατέμνει με τον γνωστό εναργή τρόπο της γραφής του, μια άλλη και τελείως άγνωστη Ελλάδα και ακόμη μια περισσότερο άγνωστη πτυχή της. Στο νέο του βιβλίο «Φώτης Γιαγκούλας: Ο απέθαντος και άλλες ληστρικές ιστορίες» από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, ο σερραίος συγγραφέας, αξιοποιώντας το πλούσιο ιστορικό του αρχείο μας παρουσιάζει μια αιματοβαμμένη τοιχογραφία της Ελλάδας των χρόνων 1910-1936, με πρωταγωνιστές τους τελευταίους ληστές και λήσταρχους. Μια Ελλάδα που δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από την Άγρια Δύση, γεμάτη παράνομους και επικηρυγμένους με μεγάλα χρηματικά ποσά που διαφέντευαν τα ελληνικά βουνά και τους λόγγους. Ένα σκηνικό τρόμου και φρίκης με πρωταγωνιστές τους ληστές Λιόλιο, Σκαρτσώρα, Γκαντάρα, Καραθανάση, Μπασμπάνη, Μπλαντέμη, Κοτσαδάμ, Περικλή Παπαγεωργίου, αδελφούς Μπαμπάνη, Τσαμήτα, Τζατζά πατέρα και γιο, Λόλα, καπετάν Γιάννη Καρατζοβάλη και τις πολυάριθμες και άγριες συμμορίες τους. Με κορυφαίο όλων, τον θρυλικό και φοβερό λήσταρχο Φώτη Γιαγκούλα, τον πλέον «ωραίο των ορέων», τον «βασιλέα» όλων των ληστών του Μεσοπολέμου, με αδιαμφισβήτητο βασίλειό του τον Όλυμπο.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα γνωρίσει μια εποχή άγνωστη, σκληρή, ηρωική και ταυτόχρονα δόλια. Μια εποχή φτώχειας και λεβεντιάς. Προδοσίας και μίσους. Έρωτα και θανάτου. Με τους πολιτικούς χαμένους στη διαπλοκή και τη διαφθορά της εξουσίας και τους ληστές δυνάστες της ζωής των ανθρώπων. Μια εποχή με κυρίαρχη την ελπίδα για το ξημέρωμα μιας καλύτερης και πιο δίκαιης μέρας. Μιας καλύτερης ζωής.
Ο Γιαγκούλας βγήκε στο κλαρί, αναφέρει ο συγγραφέας, για τους ίδιους λόγους που έβγαιναν πολλοί: για µια γυναικοδουλειά. Για µια Μαρία. Αγοράζει µαχαίρι και βάζει να γράψουν πάνω του «Μαρία - αίµα - εκδίκηση».
Ετσι, ενώ έχει ξεκινήσει από τον τακτικό στρατό, ο Γιαγκούλας περνάει στην παρανοµία.
Ο Φώτης είναι φτιαγµένος από το ανθρώπινο υλικό που δηµιουργεί τους µύθους. Είναι ανεξίτηλα ωραίος, λεβέντης και µπεσαλής, όπως αναφέρουν οι µαρτυρίες. Οι αποδράσεις του, το γεγονός ότι παρέµεινε για µεγάλο διάστηµα ασύλληπτος εξευτελίζοντας τη Χωροφυλακή αλλά και ο τρόπος εξόντωσής του στον Ολυµπο τον αποθέωσαν.
Ο ληστής έπεσε σε µάχη σώµα µε σώµα, βροντοφωνάζοντας µια περιφρονητική απάντηση στον επικεφαλής του αποσπάσµατος, την οποία ο Β.Τζανακάρης την παραθέτει αυτούσια.
Του έκοψαν το κεφάλι και το τοποθέτησαν, µαζί µε τα κεφάλια των συντρόφων του, σε κασόνια στον σιδηροδροµικό σταθµό της Κατερίνης. Είχε λαϊκή αγορά εκείνη την ηµέρα, µας λέει ο συγγραφέας, και ο κόσµος ήταν πολύς. Οι χωροφύλακες που επιτηρούσαν το ωραίο κεφάλι έβριζαν και καταριούνταν µπροστά στους άλλους, αλλά µόλις αποµακρύνονταν σταυροκοπιούνταν κι έκλαιγαν. Ισως γι' ουτό διαδόθηκε ότι νεκραναστήθηκε.
Κάποιοι φοβήθηκαν, άλλοι ήλπισαν ότι θα έρθει σαν φάντασµα να εκδικηθεί τον θάνατο του.
Τα σώµατα του Γιαγκούλα και των συντρόφων του έµειναν πεταµένα στο βουνό, να τα σπαράξουν οι λύκοι και τα τσακάλια.
Τα κεφάλια τους, µετά τη διαπόµπευση, στάλθηκαν στην Αθήνα, σε τενεκέδες µε αλάτι «προς µελέτη του εγκεφάλου των ληστών». Εξετάστηκαν τα εξώτερικά τους χαρακτηριστικά για να συνταχθεί το ψυχολογικό τους προφίλ. Αλλά συµπέρασµα δεν βγήκε. Πάντως τα κεφάλια διαποµπεύτηκαν «διά να παρελάση προ αυτών ολόκληρος n Γιαγκουλόφιλος πρωτεύουσα n οποία τόσον εθέλγετο µε την ληοτρικήν φιλολογίαν», έγραψαν οι εφηµερίδες.
Οι ελάχιστες φωτογραφίες που σώζονται και παρατίθενται στο βιβλίο παριστάνουν τον Παγκούλα µε φουστανέλα, φλουριά και τσαπράζια, αλλά και µε κοστούµι.
Ελεγαν ότι ήταν µορφωµένος και είχε το χάρισµα του λόγου. Οι γυναίκες που διάβαζαν τα ηρωικά κατορθώµατα του Γιαγκούλα στις φυλλάδες «ένιωθαν τις ωοθήκες τους να κροταλίζουν». Η γιαγκόυλογραφία ήταν n µόδα της εποχής. Ο ληστής υπέγραφε τις κάθε είδους επιστολές για λύτρα ή για άλλες χρήσεις ως «ο βασιλεύς των ορέων».
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί σε επίσημη πρώτη στο βιβλιοπωλείο <<Ιανός>> της Θεσσαλονίκης (Αριστοτέλους 7), το βράδυ της Παρασκευής, 22 Νοεμβρίου 2013 στις 7. Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι συγγραφείς Σοφία Νικολαΐδου και Γιώργος Σκαμπαρδώνης ενώ ο συγγραφέας θα συνομιλήσει με το κοινό και θα υπογράψει αντίτυπα του βιβλίου του.
Το βιβλίο που η τιμή του είναι 22 ευρώ συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Για το βιβλίο και τον συγγραφέα έγραψαν:
«...Ο Τζανακάρης, με την εμβριθή μελέτη του, καταφέρνει να αναδείξει τις κρυμμένες πικάντικες πλευρές αλλά και να το αναπτύξει σε ιστορικό βάθος, εντάσσοντάς το στα ιστορικοκοινωνικά του συμφραζόμενα... Ο Τζανακάρης με τον ογκωδέστατο τόμο του επιτυγχάνει να πιάσει στα χέρια του την αναβράζουσα ιστορία της εποχής και να μας δώσει ένα εμβριθές, διδακτικό και κυρίως συναρπαστικό αφήγημα...» Σοφία Νικολαΐδου ΤΑ ΝΕΑ (2-3 Νοεμβρίου 2013).
«...Δεν είναι η πρώτη φορά που ο σερραίος συγγραφέας καταπιάνεται με
την έρευνα για πρόσωπα και γεγονότα που επηρέασαν την πρόσφατη ιστορία
ή μικροιστορία του τόπου μας. Η συστηματική και αφοσιωμένη
δραστηριότητά του στην έρευνα του έχουν χαρίσει ήδη το Κρατικό βραβείο
Χρονικού - Μαρτυρίας (το 2008 για το βιβλίο του "Δακρυσμένη Μικρασία
1919 - 1922). Αυτή τη φορά ο Τζανακάρης καταπιανεται με τη δράση, τον
μύθο και τους θρύλους που συνόδευσαν τους ληστές και τους αρματολούς
που έδρασαν μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα αλλά και με τον
τρόπο που αντιμετωπίστηκαν από τις αρχές ή στηρίχτηκαν από τον
πληθυσμό...»
Όλγα Σέλλα
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου