αυξάνεται ο κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων σε επίπεδα απαράδεκτα για την υγεία των ανθρώπων (αύξηση από 19,5% του ορίου υγείας στο 70%) π.χ. στο χωριό Κωσταντινάτο.

αυξάνεται ο κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων σε επίπεδα απαράδεκτα για την υγεία των ανθρώπων (αύξηση από 19,5% του ορίου υγείας στο 70%) π.χ. στο χωριό Κωσταντινάτο.

Σοβαρές ενστάσεις έχει το Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ) σχετικά με την διέλευση του Αζέρικου αγωγού φυσικού αερίου (γνωστού ως ΤΑΡ) από τις περιοχές Καβάλας και Σερρών. Τις ενστάσεις αυτές επι της Μελέτης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ) της εκφράζει με 16σέλιδο υπόμνημα προς την Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος ΥΠΕΚΑ (Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος) και την Κατασκευάστρια Εταιρεία Trans Adriatic Pipeline (TAP) AG.

Στο υπόμνημα κάνει λόγο για «αλλαγή χάραξης του αγωγού και τη διέλευσή του μέσα από περιοχές των Τεναγών Φιλίππων, ενώ στην έκθεση οριοθέτησης περιεχομένου της ΜΠΚΕ που είχε κατατεθεί στις 3/12/2012 ο σχεδιασμός του αγωγού ακολουθούσε την πορεία του υπάρχοντος αγωγού της ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ (Αμισιανά, Κοκκινόχωμα κ.λ.π.).

                Η αρχική χάραξη του αγωγού και ιδιαίτερα η όδευση, όπως παρουσιάζεται στην υποβληθείσα ΜΠΚΕ μέσα από τα Τενάγη Φιλίππων και η προτεινόμενη εγκατάσταση του σταθμού συμπίεσης Σερρών σε αγροτική πυκνοκατοικημένη περιοχή, προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία και αναγκαστική παρέμβαση του επιστημονικού κόσμου».

Οσο αναφορά την διέλευση του αγωγού από την κοιλάδα του Στρυμώνα στην Περιφερειακή Ενότητα Σερρών επισημαίνει ότι:

«Ο αγωγός, όπως φαίνεται και από την προτεινόμενη χάραξη στην Ανατολική Μακεδονία (Π.Ε. Σερρών, Δράμας, Καβάλας), ως επί το πλείστον διέρχεται από καλλιεργούμενες εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας. Ο πολυτεμαχισμός που ήδη υφίσταται η ελληνική γη καθώς και οι προσπάθειες άμβλυνσης του φαινόμενου από την εφαρμοζόμενη αγροτική πολιτική στην περιοχή (αναδασμοί, προγράμματα εγκατάστασης στον αγροτικό χώρο, πρόωρης συνταξιοδότησης…) ακυρώνονται. Οι δυσμενείς συνέπειες στην πρωτογενή παραγωγή από τις περιοχές διέλευσης του αγωγού αφορούν:

  • Απώλεια καλλιεργούμενης γης υψηλής παραγωγικότητας, δεδομένου ότι ολόκληρη  νομοθεσία διαχείρισης της γης προσανατολίζεται στην προστασία και διατήρηση της γης υψηλής παραγωγικότητας. 
  • υποχρεωτική ακαλλιέργεια πάνω και πλησίον του αγωγού.
  • περιορισμούς στις καλλιέργειες γύρω από τον αγωγό,
  • μείωση αξίας της γης λόγω τεμαχισμού περιορισμών δόμησης (αγροτικών εγκαταστάσεων),
  • χαμηλές αποζημιώσεις αξίας γης, αύξηση του κόστους παραγωγής πρωτογενών προϊόντων
  • άσκοπες ή/και δυσχερείς μετακινήσεις στην αγροτική περιοχή, με ότι αυτό συνεπάγεται με περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιβαρύνσεις
  • δυσκολία υπάρδευσης στα Τενάγη,
  • ακύρωση των εγγειοβελτιωτικών έργων της περιοχής.

Συγκεκριμένα, εκατέρωθεν του αγωγού (σε ζώνη 8+8 μέτρων) δεν θα μπορούν να καλλιεργηθούν βαθύρριζες πολυετείς καλλιέργειες (οπωρώνες, αμπέλια, ελιές, ακτινίδια, ροδιές κ.α.) αλλά και ετήσιες καλλιέργειες (μηδική), οι οποίες ευδοκιμούν και είναι ήδη εγκατεστημένες. Πολλές από αυτές έχουν ενταχθεί σε καλλιεργητικά σχέδια επιδοτούμενων προγραμμάτων και ανήκουν στις εναλλακτικές καλλιέργειες που προωθεί το ΥΠΑΑΤ. Η προκαλούμενη ζημιά δεν αντισταθμίζεται με την αποζημίωση (η οποία κατά το σύνηθες είναι επί της αντικειμενικής αξίας της γης). Η αξία  καλλιεργήσιμης έκτασης είναι πολλαπλάσια, καθότι θα στερηθούν την παραγωγή και των εσόδων από αυτής για τα επόμενα 50 χρόνια.»

Κατόπιν επισημαίνει τους κινδύνους από την δημιουργία του Σταθμού Συμπίεσης κοντά στην πόλη των Σερρών και κυρίως στους κινδύνους για την υγεία των κατοίκων του χωριού Κωνσταντινάτο καθώς διαπιστώνει μια αύξηση των οξειδίων του αζώτου (ΝΟχ) πό το 19,5% στο 70%.

Αναφέρει χαρακτηριστικά στο υπόμνημα:

«Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην αποφυγή δημιουργίας του Σταθμού Συμπίεσης νοτίως και πλησίον της πόλης των Σερρών και ανάμεσα στα χωριά Κωσταντινάτο – Κρίνος – Νεοχώρι – Νέο Σκοπό και Βαλτοτόπι με επίπεδα θορύβου αυξημένα. Οι μελετητές ερμηνεύοντας αυθαίρετα (από έρευνα που κάναμε και σύμφωνα και με την άποψη της Δ/ντριας κας Ξένου και του Τμηματάρχη Θορύβου κου Καραμέρου της Δ/νσης Ποιότητας Ατμοσφαιρικού Αέρα και Θορύβου του ΥΠΕΚΑ) συνομιλία τους με το ΥΠΕΚΑ ορίζουν ως βιομηχανική περιοχή την εν λόγω 100% γεωργική περιοχή και σε αποστάσεις από 1800 μ. και μετά οικιστική. Τα όρια θορύβου - τα οποία για να τηρηθούν έχουν παρερμηνευτεί οι χρήσεις γης της περιοχής  - έχουν οριστεί με το ΠΔ 1180/1981. Επιβαρύνονται έτσι οι κάτοικοι της περιοχής με έναν 24ωρο μόνιμο θόρυβο πάνω από τα όρια, καταστρέφοντας την ποιότητα ζωής τους. Οι μετρήσεις δε της μελέτης αναφέρονται σε μία και μόνη νύχτα δίπλα σε δρόμους και όχι εντός της οικίας με ανοιχτά παράθυρα όπως ορίζει το Π.Δ..

Ακόμα αυξάνεται ο κίνδυνος για την υγεία των κατοίκων διότι σύμφωνα με τα λεγόμενα της μελέτης αυξάνουν τα επίπεδα ΝΟΧ από ελάχιστα (μετρημένα μάλιστα τον χειμώνα με τις κεντρικές θερμάνσεις εν λειτουργία) σε επίπεδα απαράδεκτα για την υγεία των ανθρώπων (αύξηση από 19,5% του ορίου υγείας στο 70%) π.χ. στο χωριό Κωσταντινάτο.

Για την οπτική όχληση και προσβολή τοπίου του ανοικτού κάμπου παραθέτουν λανθασμένη εικόνα με το σταθμό προς Βόρεια του Νέου Σκοπού, ενώ η προτεινόμενη θέση του σταθμού είναι Δυτικά.

Το κυριότερο όμως είναι ότι θέτουν σε κίνδυνο πιθανού ατυχήματος – έκρηξης τους κατοίκους της πυκνοκατοικημένης γύρω περιοχής (σε παρόμοια ατυχήματα η ακτίνα του ωστικού κύματος μπορεί να φτάσει και τα 3 με 3,5 χλμ, ανάλογα με την τοπογραφία της θέσης). Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη τη συχνότητα των ατυχημάτων σε σταθμούς συμπίεσης, πχ. στις ΗΠΑ μόνο από το 2000 έως σήμερα έχουν καταγραφεί 22 σοβαρά ατυχήματα σε σταθμούς συμπίεσης φυσικού αερίου, ανάμεσα σε συνολικά 258 σοβαρά ατυχήματα αγωγών καυσίμων. Εναλλακτικά για την αποφυγή ατυχημάτων ο σταθμός συμπίεσης θα μπορούσε να εγκατασταθεί σε περιοχή του όρους Βερτίσκου που διέρχεται ο αγωγός και υπάρχουν υψίπεδα σε μεγάλες αποστάσεις από τους ελάχιστους μικρούς οικισμούς, αποκομμένα οπτικά και ακουστικά απ' αυτούς, όπου επικρατούν και άνεμοι ικανοί να διασπείρουν και να αραιώσουν την αέρια ρύπανση του Σταθμού Συμπίεσης».

Παρόλα αυτά δηλώνουν ότι δεν είναι αντίθετοι με την κατασκευή του έργου τονίζουν όμως ότι: «για μια ακόμα φορά ότι δεν είμαστε αντίθετοι σε ένα έργο, το οποίο είναι πράγματι Εθνικής σημασίας. Θα πρέπει όμως να σχεδιαστεί έτσι ώστε κατά μήκος της χάραξης, να δίνει τη δυνατότητα σημείων σύνδεσης, όπως αναφέρει η ΜΠΚΕ, αλλά δεν είναι εμφανώς διακριτά αυτά τα σημεία από τη υποβληθείσα μελέτη».

Και το υπόμνημα καταλήγει:

Κλείνοντας τις απόψεις μας, για μια ακόμα φορά θα θέλαμε να τονίσουμε την ανάγκη διαφύλαξης της γης υψηλής παραγωγικότητας και την ανάγκη αλλαγής της χωροθέτησης του σταθμού συμπίεσης στις Σέρρες για την προστασία του τοπικού πληθυσμού κατά τη διέλευση του αγωγού ΤΑΡ, διότι αυτά (αγροτική γη και αγρότες) αποτελούν μεγάλο κεφάλαιο για την ανάπτυξη της χώρας μας μέσα στη δεινή οικονομική κρίση που όλοι μας περνάμε. Άλλωστε στα πέντε χρόνια της οικονομικής ύφεσης που έχουμε διανύσει μόνο ο πρωτογενής τομέας (και ο άμεσα εξαρτώμενος από αυτόν δευτερογενής) της οικονομίας με αιχμή του δόρατος τον αγροτικό τομέα έχει να επιδείξει σημάδια αντοχής και αντίστασης στην κρίση σε σχέση τους άλλους 2 τομείς της οικονομίας που παρουσιάζουν μεγάλη υποχώρηση και ύφεση. Ο σωστός Στρατηγικός Σχεδιασμός αποτελεί αδήριτη υποχρέωση και ανάγκη όλων μας και ίσως να είναι το μοναδικό δεδομένο που θα οδηγήσει τη χώρα στην φάση ανάπτυξης, γι' αυτό και θα πρέπει να συνταχθούμε όλοι  στοχεύοντας προς την καλύτερη χάραξη – όδευσή του αγωγού.

                Για όλους τους ανωτέρω λόγους και η ίδια η κατασκευάστρια εταιρεία θα πρέπει και από μόνη της να αναζητήσει εναλλακτικές διαδρομές όδευσης του αγωγού ΤΑΡ, που δεν θα θίγουν τη γη υψηλής παραγωγικότητας, διασφαλίζοντας τόσο το περιβάλλον όσο και τους φυσικούς πόρους της περιοχής μας.

 

ΕΡΩΤΗΣΗ της Αφροδίτης Σταμπουλή και άλλων βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ

Η εκθεση του ΓΕΩΤΕΕ προκάλεσε ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ αυτών και της βουλευτινας Σερρών Αφροδίτης Σταμπουλή, στην οποία αναφέρουν:
Περιβαλλοντικά και άλλα ζητήματα, σχετιζόμενα με τη διέλευση του αγωγούT.A.P. από την Ελλάδα
Στις 7 Αυγούστου 2013 η κοινοπραξία Trans Adriatic Pipeline (TAP) AG, εταιρία που συστάθηκε με σκοπό τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την κατασκευή του Αδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP), κατέθεσε, μετά από πολλές παλινωδίες, την ολοκληρωμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ) στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (http://www.trans-adriatic-pipeline.com/gr/news/news/detail-view/article/420/). Όπως, μάλιστα, επισημαίνεται στην επίσημη ανακοίνωση, η εταιρία θα προχωρήσει σε συναντήσεις δημόσιας διαβούλευσης της ΜΠΚΕ με τις τοπικές κοινότητες μεταξύ 16 Σεπτεμβρίου και 18 Οκτωβρίου.
Πέραν από σημαντικά  γεωπολιτικά και άλλα κεντρικοπολιτικά ζητήματα που αναφύονται από την  ίδια την επιλογή να προχωρήσει το σχέδιο του TAP, όπως το ότι οι αγωγοί θα έπρεπε να εξυπηρετούν και υλοποιούν τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας -ο οποίος δυστυχώς δεν υπάρχει-, επιμέρους κεφάλαια της ΜΠΚΕ προκαλούν προβληματισμό και ανησυχία σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα και θέματα χρήσης γης.
Στην  κατατεθείσα ΜΠΚΕ περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, ανάλυση της προτεινόμενης  έως τώρα όδευσης του αγωγού στην Ελλάδα, σύμφωνα με την οποία ο  αγωγός θα περάσει σειρά Ζωνών  Ειδικής Προστασίας και Ειδικών  Ζωνών Διατήρησης του Δικτύου NATURA. Στο Κεφάλαιο 8 (Εκτίμηση και Αξιολόγηση Επιπτώσεων και Μέτρα Αντιμετώπισης), τα παραρτήματα 8.7 έως και 8.11 αποτελούν σε Ειδικές Οικολογικές Αξιολογήσεις για συγκεκριμένες ΖΕΠ και ΕΖΔ διέλευσης του αγωγού. Οι μελετητές σημειώνουν ότι η όδευση του TAP από περιοχές του δικτύου NATURA, θα προκαλέσει από μέτρια έως και σημαντική όχληση της τοπικής προστατευόμενης πανίδας –μέχρι οριστικής μετατοπίσεώς της, μη αναστρέψιμες ζημιές στις προστατευόμενες περιοχές και κατακερματισμό οικοτόπων.
Βάσιμες ενστάσεις έχουν κατατεθεί επίσης από αγροτικούς συλλόγους των περιοχών όδευσης του αγωγού, από εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών, από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, αλλά και από επιστημονικούς φορείς, όπως τα παραρτήματα Ανατολικής Μακεδονίας του Τεχνικού και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
Οι αγροτικοί  σύλλογοι των περιοχών διέλευσης  του TAP έχουν επισημάνει ότι ο μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος θα συρρικνωθεί, οδηγώντας τους παραγωγούς σε οικονομικό αφανισμό. Παράλληλα, η όδευση του αγωγού από τα καλλιεργήσιμα αγροτεμάχια θα μειώσει σημαντικά την αξία τους, ενώ η διαγώνια διέλευση του TAP θα χωρίσει πολλά χωράφια στη μέση, αυξάνοντας το κόστος κατεργασίας για τον ιδιοκτήτη παραγωγό. Πολλά, επίσης, ερωτηματικά γεννά και το μικρό βάθος υπογείωσης του αγωγού (ένα μόλις μέτρο) κατά τη διέλευσή του από αγροτική γη με έντονες δραστηριότητες και υποδομές, όπως αρδευτικά και στραγγιστικά κανάλια.
Το  ΤΕΕ και το ΓΕΩΤΕΕ Α.Μ. έχουν επίσης εκφραστεί αρνητικά στο ενδεχόμενο διέλευσης του αγωγού από περιοχές υψηλής παραγωγικότητας, προετοιμάζοντας παράλληλα επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση χάραξης, η οποία αναμένεται να κατατεθεί μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, κατηγόρησαν την εταιρία ότι η διαδικασία διαβούλευσης με τους κατοίκους των χωριών διέλευσης είναι προσχηματική, οι όποιες αποφάσεις είναι ήδη ειλημμένες και η χάραξη της όδευσης προκαθορισμένη. Σύμφωνα με μαρτυρίες, η κοινοπραξία δεν έχει προβεί σε καμία απολύτως, επί του περιεχομένου της ΜΠΚΕ, συζήτηση με τις τοπικές κοινωνίες, έτσι όπως αυτές εκφράζονται θεσμικά, μέσω των Δημοτικών ή Τοπικών Κοινοτήτων, των Δημοτικών Συμβουλίων, των επιστημονικών, παραγωγικών και περιβαλλοντικών φορέων και οργανώσεων των περιοχών διέλευσης του ΤΑΡ. Αυτή ήταν η τακτική που ακολούθησε, άλλωστε, και κατά την περίοδο «διαβούλευσης» της Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ κατά το δίμηνο Δεκεμβρίου 2012 – Ιανουαρίου 2013.
Επειδή  προκύπτουν σημαντικότατα ζητήματα διατήρησης της βιοποικιλότητας στις περιοχές της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού TAP.
Επειδή  ο πρωτογενής τομέας, εξαιτίας κυβερνητικών επιλογών, λαθών και παραλείψεων  και έλλειψης σχεδιασμού, έχει ήδη  καταρρακωθεί και οι αγρότες των  περιοχών διέλευσης του Αδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου δεν έχουν περιθώρια μεγαλύτερης απώλειας των περιουσιών και του εισοδήματός του.
Επειδή  κορυφαίοι επιστημονικοί φορείς έχουν εκφραστεί αρνητικά σε πολλά  σημεία της Μελέτης Περιβαλλοντικών  και Κοινωνικών Επιπτώσεων του έργου.
Επειδή  η χωροθέτηση του έργου εγείρει  θέματα ασφάλειας κατοικημένων περιοχών.
Επειδή  δεν είναι δυνατόν, ένα τόσο μεγάλης  γεωπολιτικής, ενεργειακής και οικονομικής  σημασίας έργο, να προχωρήσει χωρίς  να ληφθούν υπόψη οι απόψεις των  τοπικών κοινωνιών, άρα οι όποιες αποφάσεις για την πορεία του πρέπει να εναρμονιστούν στις απαιτήσεις και τα «θέλω» της κοινωνίας.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί, στο σκέλος που αφορά στο κάθε Υπουργείο  ξεχωριστά:
1.  Θα λάβει σοβαρά υπόψη του ο Υπουργός ΠΕΚΑ τα προβληματικά σημεία της χάραξης όδευσης του αγωγού TAP μέσα από προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου NATURA, απαιτώντας να γίνει επανασχεδιασμός της; Σε ποιες ενέργειες θα προβεί προκειμένου να μην επηρεαστεί η χλωροπανίδα αυτών των περιοχών και να μην υπάρξουν μη αναστρέψιμες ζημιές στα τοπικά οικοσυστήματα;
2.  Ποια συγκεκριμένα μέτρα θα ληφθούν ώστε να μην πληγούν οικονομικά οι παραγωγοί των νομών διέλευσης του αγωγού; Έχουν προβλεφθεί αντισταθμιστικές λύσεις για την απώλεια καλλιεργήσιμων εκτάσεων υψηλής παραγωγικότητας (ανταλλαγή εκτάσεων, απαλλοτριώσεις κ.ο.κ.);
3. Υπάρχει πρόβλεψη αντιμετώπισης των πρόσθετων προβλημάτων και κινδύνων που προκαλούν οι ποικίλες ιδιομορφίες του εδάφους των περιοχών διέλευσης του αγωγού (υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία που εγκυμονεί κινδύνους πυρκαγιάς, συνίζηση, υπάρδευση, ζώνες κατοικίας);
4. Προτίθεται να συνεργαστεί στενά με το ΤΕΕ και το ΓΕΩΤΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις υποδείξεις των επιστημόνων, σχετικά με θέματα που αφορούν στην χωροθέτηση του αγωγού, όπως αυτές θα προκύψουν από τη μελέτη και την εναλλακτική πρόταση που οι δύο φορείς αναμένεται να καταθέσουν εντός των ημερών;
5. Θα δεσμεύσει την κοινοπραξία να σεβαστεί τις γνώμες και τα συμπεράσματα που θα προκύψουν από τις δημόσιες διαβουλεύσεις με τις τοπικές κοινωνίες;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Ηρώ Διώτη
Νίκος Βούτσης
Ευάγγελος Διαμαντόπουλος
Αϊχάν Καρά Γιουσούφ
Χουσεΐν Ζεϊμπέκ
Χρήστος Καραγιαννίδης
Ευγενία Ουζουνίδου
Αθανάσιος Πετράκος
Αφροδίτη  Σταμπουλή